Covid 19 pandemisinde yaklaşık iki buçuk yıl geride kalırken hadise sayıları son haftalarda hem dünyanın farklı noktalarında hem de Türkiye’de artışa geçti
Birçok Kahramanlar escort ülkede bu yükseliş Omicron varyantının BA 4 ve BA 5 isimli alt varyantlarının yayılması sonucu gerçekleşiyor
Küresel çapta uzmanlar pandemide altıncı dalganın yaşanıyor olabileceğini belirtiyor ve Covid 19 ile gayretin Kahramanlar escort Bayan şimdi sona ermediği ihtarını yineliyor
DÜNYADA DURUM NE
Küresel olarak bakıldığında Avrupa kıtasında birçok ülkede olaylar artıyor
Almanya İngiltere Fransa İtalya İspanya ve Yunanistan bu ülkeler ortasında yer alıyor
İngiltere’de geçtiğimiz hafta yaklaşık 2 7 milyon kişinin test sonucu müspet çıktı
ABD Brezilya Meksika Japonya Güney Kore Hindistan Avustralya ve Yeni Zelanda’da da olay sayıları yükselişte
Çin’in kumarhaneleriyle ünlü Macau kentinde hadise sayısının artması sonucu bir haftalık karantina ilan edildi ve aciliyeti olmayan tüm işyerleri kapatıldı
BA 4 VE BA 5 İLE İLGİLİ NELER BİLİNİYOR
Covid 19 varyant ismi verilen yeni genetik kodlarla insanların karşısına çıkıyor
Omicron bir varyant BA 4 v BA 5 ise Omicron irtibatlı alt varyantlar
Bu varyantlar birinci olarak yılın başında Güney Afrika’da ortaya çıktı ve artık birçok ülkede yayılıyor
Dünya Sıhhat Örgütü DSÖ birinci olarak Nisan ayında BA 4 ve BA 5’i izlemeye başladı
Bazı ülkelerde bu varyantlar öteki Covid tiplerine baskın gelmeye başlamış durumda
Örneğin Portekiz’de BA 5 varyantı baskın halde
İngiltere’de de BA 4 ve BA 5’in tesiri daima artıyor
Henüz bu alt varyantların öteki varyantlara kıyasla ne kadar ziyanlı olduğuna dair kâfi bilimsel çalışma bulunmuyor
BBC Türkçe ‘ye konuşan Halk Sıhhati Uzmanı Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof Dr Kayıhan Pala bu varyantlarla ilgili şimdi kâfi bilimsel çalışma olmamakla birlikte süratli yayıldıklarını belirtiyor
Birincisi bu varyantlar aşılı olandan daha fazla kaçıyor İkincisi ise hastalığı geçirerek antikor elde etmekten de daha fazla kaçıyorlar
Böyle olunca da bu yeni varyantlar nedeniyle hastalığın bulaşmasının daha hızla meydana geldiğine ait bir sonuç karşımıza çıkıyor Bunu bilhassa İngiltere üzerinden çarçabuk takip edebiliyoruz Bu kaygı verici varyantlara dünya mahzur olamadığı için global olarak bir altıncı dalgayla karşı karşıya kaldığımız söylenebilir
TÜRKİYE’DEKİ ARTIŞ HANGİ DÜZEYDE
Türkiye’de Sıhhat Bakanlığı Covid 19 datalarını 1 Haziran tarihinden bu yana günlük değil haftalık olarak açıklıyor
Bu bilgilere bakıldığında bilhassa Haziran ayının ortasından itibaren hadiselerde kıymetli bir yükseliş olduğu görülüyor
Vaka sayıları 30 Mayıs ve 5 Haziran ortasında 7 bin 322 6 Haziran ve 12 Haziran ortasında 7 bin 556 13 Haziran ve 19 Haziran ortasında 10 bin 954 20 Haziran ve 26 Haziran ortasında ise 26 bin 635 27 Haziran 3 Temmuz ortasında ise 57 bin 113 olarak kayda geçmiş
Bu beş haftalık periyotta vefat sayılarında ise büyük bir sıçrama görülmüyor
Ölüm sayıları kelam konusu haftalarda sırasıyla 19 20 19 17 ve 25 olarak gerçekleşmiş
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca yayımladığı bayram iletisinde dünyada olduğu üzere Türkiye’de de Omicron varyantına bağlı olayların arttığını söyledi
Aralarında Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Türk Toraks Derneği ve Türk Tabipleri Birliği’nin de bulunduğu altı uzmanlık kuruluşu tarafından ‘Covid 19 pandemisi bitmedi’ başlığıyla yayımlanan açıklamada ise olay sayılarının gerçekte daha yüksek olabileceği belirtiliyor
30 40’ları aşan test müspetlik oranlarının açıkça gösterdiği üzere gerekenden çok az test yapılmakta olduğu düşünüldüğünde Avrupa’da emsal nüfus ve varyant profiline sahip ülkelerdeki günlük 80 100 bini aşan sayılar bizim için de geçerli olabilir
‘ATIK SULARDAKİ DATALAR ARTIŞI GÖSTERİYOR’
Prof Dr Kayıhan Pala Türkiye’deki bilgilerin kısıtlı olması nedeniyle sürecin nereye evrildiğini tahlil etmenin güç olduğunu bununla birlikte haftalık bilgiler dışında Tarım ve Orman Bakanlığı’nın atık su tahlillerinin de birtakım vilayetlerde artışa işaret ettiğini söylüyor
Pala bakanlığın internet sitesinde yayımlanan haritaları şöyle yorumluyor
Tarım ve Orman Bakanlığı atık su tahlillerinde bu hastalığa yol açan SARS CoV 2 virüsünü inceliyor Bundan yola çıkılarak bir matematiksel modelleme ile muhtemel hadise sayısı geliştirilmeye çalışılıyor Bu dünyada çok yaygın kullanılan bir sistem
Bakanlığın sayfasına bakacak olursanız Haziran ayının son haftası itibariyle atık sulardaki SARS CoV 2 bilgilerinden yola çıkarak İzmir Muğla Antalya Bursa ve İstanbul’da olguların yüksek olduğunu kestirim etmek mümkün diye öngörüde bulunuyoruz
YURTTAŞLARA AŞI ÇAĞRISI
Türkiye’de pandemiye karşı kısıtlamalar ve mecburî tedbirler artık yürürlükte değil
Hem Sıhhat Bakanlığı hem de meslek örgütleri ve uzmanlar bu süreçte yurttaşlara çeşitli ikazlarda bulunuyor
Bunların başında aşı geliyor
Sağlık Bakanlığı son Covid 19 aşısının üzerinden en az altı ay geçen şahısların dördüncü doz aşılarını yani ikinci doz hatırlatma aşılarını olabileceklerini açıkladı
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca geçen hafta yaptığı açıklamada son dozun üzerinden altı ay geçtiğinde aşının tesirinin azaldığını vurguladı
Bakanlık bilhassa 50 yaş üzerindeki bireylerle risk grubundakilere dördüncü doz aşılarını olmaları konusunda davette bulunuyor
Koca ayrıyeten maske kullanımına da değindi Bu kümenin temasın artacağı bayram günlerinden başlayarak kendilerini özellikle muhafazası gerekmektedir Maskeyi mecburî kılan durumları hepimiz biliyoruz
Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Şurası Üyesi Prof Dr Sema Kultufan Turan da geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada Artan olay sayısına paralel olarak bu bayramlaşma süreci bizim için çok kıymetli Geçmiş pandemi periyodundaki bayramlarda olduğu üzere bu bayramda da maske ve aralığa dikkat edilmesi gerekiyor dedi
BBC Türkçe ‘ye konuşan Prof Dr Pala ise yurttaşlara temel olarak üç şey öneriyor Yurttaşlar bilhassa toplu taşıma ve kapalı alanlarda maske kullansınlar Eksik aşılarını tamamlasınlar Hakikat bilgiye erişmek için efor harcasınlar
KURBAN BAYRAMI VE SONBAHAR UYARISI
Önümüzdeki devir için hem bayramdan dönüş haftası hem de sonbahar aylarına dair ihtarlar yapılıyor
Altı meslek örgütü ve derneğin açıklamasında vakaların yaz boyunca yüksek bir plato yaparak devam edebileceği ve asıl hadise artışlarının mümkün yeni varyantların da ortaya çıkışıyla sonbahar ve kış aylarında yaşanabileceği öngörüsünde bulunuluyor
Prof Dr Kayıhan Pala da Türkiye’de de bir yükselme trendinden bahsediyor
Türkiye’de hangi varyantın hükümran olduğuna ait genomik tahliller çok az Türkiye’de genomik tahlil yapılan hadiselerin oranı 0 66 Bir örnek olsun diye söylüyorum bu Danimarka’da 16 Bu yüzden varyant tahlilinde çok sonlu bir kıymetlendirme yapabiliyoruz
Ancak daha evvelki tecrübelerimizden yola çıkarak bir kestirimde bulunmak gerekirse şunu söyleyebiliriz Geçmişte Avrupa’da hadiseler çıkmaya başladıktan üç hafta ya da dört hafta sonra Türkiye’de tesirini görmeye başlıyorduk Hasebiyle Fransa Portekiz İtalya Yunanistan üzere ülkelerde olguların yükselmesine paralel olarak artık Türkiye’de de olguların yükselme trendiyle karşı karşıya kaldığımız söylenebilir
Bu ortada bayram nedeniyle bilhassa insanların çok sık bir ortaya gelmesi kapalı ortamları ve toplu ulaşımı daha fazla kullanılması mümkündür ki hadise sayısında bir artışı karşımıza getirecek Sevinilen şey meyyit sayılarında önemli bir artışın olmaması halidir
Bütün bunlardan yola çıkarsak önümüzdeki haftalarda Türkiye’de altıncı dalganın zirve noktasına gerçek yükselmeye başlayabileceğimizi iddia etmek mümkün Ancak biz asıl sorunun Eylül sonu Ekim Kasım aylarında karşımıza çıkabileceğini öngörüyoruz
UZMANLIK DERNEKLERİNDEN TEDBİR ÇAĞRISI
Bazı meslek örgütleri ve kimi uzmanlar kişisel ikazlara uyulması dışında kimi tedbirlerin de geri getirilmesini savunuyor
Örneğin altı uzmanlık kurumunun açıklamasında kapalı alanlar ve toplu ulaşımda maske zorunluluğun ve Hayat Meskene Sığar HES kodu uygulamasının geri getirilmesi gerektiği görüşü savunuluyor
Kurumlar DSÖ tarafından açıklanmadığı sürece yetkililerin Pandemi bitti biçiminde algılanabilecek açıklamalardan sakınmaları gerektiğini de belirtiyor
Ayrıca aşılama konusunda çocukları da kapsayacak formda önemli bir kampanya başlatılması gerektiğinin altını çiziyor bu kurumlar
Prof Dr Pala bu tıp tedbirleri savunurken ortadaki global sıkıntıya şimdi bir global tahlilin geliştirilemediğini tedbirler alınmazsa önümüzdeki devrin kuvvetli geçebileceği ikazında bulunuyor
Geçen yıl DSÖ tüm ülkelerin tamamında ulusal çapta yüzde 70’lik bir tam bağışıklık sağlanabilirse yeni varyantların ortaya çıkma ihtimalinin azalacağını ve pandemiye global bir cevap verilebileceğini söylemişti İki hafta evvelki açıklamada bu amaca dünyadaki sadece 58 ülkenin ulaşabildiği belirtildi Global bir probleme global bir cevap verilemeyince bilhassa halk sıhhati tedbirlerinin zayıf olduğu Hindistan Brezilya Güney Afrika üzere ülkelerde yeni varyantların gelişmesine de bir ortam hazırlanmış oluyor Bu durum nedeniyle bu yılın son çeyreği dünya ile birlikte Türkiye’de pandemi açısından güçlü geçme potansiyeline sahip