TOPRAĞA GÖMÜLÜ PORTRELER
Kendisini bize getiren, tanıtan, standını Piramid Sanat’ta taşıyan ise emsal akımlarda çalışan Bedri Baykam. Benim de özel olarak tanışmamı istemesinin nedeni, Erdo Sam’ın “Bahçıvan Kadınlar” standının bir çeşit bayanlara ithaf, yüceltme olması.
Sergiyi birinci evvel yalnız gezdim, Erdo Sam’ın İstanbul’a geleceğini öğrenince de onu tanımak ve yapıtlarını kendisinden dinlemek için yazmayı geciktirdim. Açıkçası, bilhassa de standın “Yanık Resimler” kısmındaki, ağızları dikili, yanık fotoğraflarını yaratan kişinin bu kadar güler yüzlü olmasını beklemiyordum! İçinden müspet güç fışkıran bir insan Erdo, yani Erdoğan! Lakin bir yandan acı çeken, çekmiş insanları yanık kâğıtlarda acılarıyla tekrar yaratıyor. Bir taraftan onların portrelerini toprağa gömüyor! Ve ne değişiktir ki o toprağa gömülü portreler yaşamaya başlıyor, kimi küfleniyor, kimi buharlanıyor, kimi yarattığı güçle camını kırıyor; adeta birer zombi oluyorlar! Ve Erdo buna yalnızca gülüyor?
BAYAN YARATIYOR
Gelelim, yaratıcı bayan problemine. Erdo, tanıdığım en feminist erkek diyebilirim. Bayanın erkekten güçlü olduğuna, dünyayı bayanların yönetmesi gerektiğine inanıyor. Bayanların yöneteceği dünyada savaşların, yoksulluğun, haksızlığın olmayacağına da. Hiç kuşkusuz daha âlâ olabilirdi lakin Golda Meir de bayandı? Erdo’nun bayanlara bu kadar paha yüklemesinin baş nedeni, doğurganlıkları. Yaratan, hayat veren bir varlığın gücüne ve güzelliğine inanıyor. Bilhassa büyük boyutlu fotoğraflarında bayanla erkeğin savaşı ve bu savaştan galip çıkan Ece bayan var. Geleceğin toplumlarını yaratacak olan güç kaynağı bayan: Bahçıvan Bayanlar. Geleceği yaratacak olan kadınlar! Erdo Sam, bu büyük boyutlu tuvallerini evvel yüksek sesle müzik dinleyerek, etrafında dolaşarak, çılgın üzere tempoyla atölyesinde yaratıyor. Sonra üst, konuta çıkararak, etrafında eşi, çocukları varken ve onlarla memnun iken küçük fırçalarla rötuşlar yapıp tamamlıyor! Bu acıya ve şiddete maruz ya da kayıtsız kalmış yanmış portreleri yaparken etrafında çocukların gülüşüp koşuştuğunu düşünmek güç. Lakin kendisi de o denli sanatkarın?
SANAT HÂKİM OLSAYDI
Fotoğraflarını tam olarak görmek için bir kere bakmak yetmiyor. Bulmaca üzere, bir şeytan figürü yakalıyorsunuz, sonra parçaladığı yüzleri fark ediyorsunuz, öteki bir yere bakarken diğer beşerler, berbatlıktan kurtulmuş ve hoşluğa gitmiş olanlar! Birbiri içine geçmiş beşerler, kuru başın içinden doğan bir gül, bir yanda cinsellik. Anlatacak çok fikri, çok kaygısı var. Güzel ki sanat var, sanatla anlatıyor. Sanatla yaratıyor, “keşke sanat dünyamıza daha çok hükmedebilseydi” diyor. Erdo Sam’ın Bahçıvan Kadınlar’ı 29 Mayıs’a kadar Piramid Sanat’ta sergileniyor.