Kedilerin kutularda oturmayı çok sevdiği herkesçe biliniyor. Lakin yeni bir araştırmaya nazaran bu sevgi o kadar büyük ki kediler, hayali kutularda bile oturabilir.
Bu kutu sevgisinin, sempatik hayvanların yabani içgüdülerinden kaynaklandığı düşünülüyor. Onlar da tıpkı yırtıcı kuzenleri üzere saklanabilecekleri, avlarını gözlemleyebilecekleri ve kendilerini inançta hissecekleri kapalı yerlerde bulunmaktan hoşlanıyor.
Hayvan sahiplerinin konutlarındaki karton kutular, bu nedenle kedilerin ilgi odağı oluyor. Şimdiyse New York’taki Columbia Üniversitesi’nden Gabriella Smith, bu davranışın kedilerde son derece yerleşik bir içgüdü olduğunu ortaya koydu.
Smith’in liderlik ettiği ve yurttaşların da katkısıyla gerçekleştirilen araştırmada kedilerin, kare biçiminde yere çizilmiş halleri bile kutu üzere algıladığı ve içine oturmayı tercih ettiği anlaşıldı.
So pleased to announce that my paper, "If I Fits I Sits: A Citizen Science Investigation into Illusory Contour Susceptibility in Domestic Cats (Felis silvestris catus) has just been published in AABS! #IfIFitsISits #CatSquare #CitizenScience #CommunityScience pic.twitter.com/AXbDttnOGC
— Gabriella E. Smith M.A. (@Explanimals) May 4, 2021
Independent Türkçe’nin derlediği habere nazaran, araştırmaya katkı koyan kedi sahiplerinden oturma odalarının yerlerine farklı haller oluşturması istendi.
Birinci etapta iştirakçiler, tabanda bantla tam bir kare çizdi. Başkasında ise bilim insanı Gaetano Kanizsa’nın 1955’te gösterdiği bir optik yanılsamaya başvurdu.
Bu yanılsamada Pack-Man’i andıran 4 yuvarlak form, oyuk kısımları bir dikdörtgenin kenarlarını oluşturacak halde diziliyor ve beyin optik yanılsama sayesinde bunu kare olarak algılıyor. Bu nedenle iştirakçiler ikinci etapta “Kanizsa karesi” ismi verilen hayali kareler oluşturdu.
Üçüncü etapta ise denetim kümesi vazifesi üstlenecek haller kullanıldı. İştirakçiler Kanizsa karesi hazırlarken kullandıkları yuvarlak hallerin yerini değiştirmedi ancak oyuk kısımları dışa gelecek biçimde aykırı çevirdi. Bu da kelam konusu optik illüzyonun bozulmasına yol açıyordu.
Sonunda kedilerin hangi formlarla daha çok ilgilendiği ve hangilerinin ortasına oturmayı tercih ettiği kameralarla kaydedildi. Hayvanların dış uyaranlardan etkilenmemesi için konut sahiplerinin, kedilerinin dikkatini dağıtabilecek her türlü hareketten kaçınması istendi.
Altı gün süren müşahedeleri, başlangıçta kaydedilen 500 iştirakçiden sadece 30’u tamamlayabildi. Yeniden de sonuçlar çarpıcıydı.
Kediler, Kanizsa karelerine ve bantlarla oluşturulan dikdörtgenlere oturmayı seçiyordu. Denetim misyonu gören üçüncü formları ise tercih etmiyordu.
“Bu, kedilerin hayali formlara hassas olduğunu gösteriyor ve hayali bir kareye gerçek bir kutu üzere muamele ettiği hipotezimizi destekliyor.”
Applied Animal Behaviour Science isimli akademik mecmuada yayımlanan araştırmanın müellifleri, deneyin kısıtlı bir örneklem kümesiyle yapıldığını ve ileri araştırmalar gerektiğini not ediyor. Müelliflere nazaran yurttaş biliminden yararlanılan çalışmadan elde edilen bulgular, kedi zihninin gizemlerine yönelik daha büyük araştırmaların yolunu açıyor.