ABD Lideri Joe Biden 24 Nisan da birinci kere soykırım sözünü kullanarak Türkiye ABD münasebetleri Beylikdüzü escort tarihinde yeni bir sayfa açtı Biden böylelikle 1981 yılında yaptığı açıklamada birebir sözcüğe yer veren Ronald Reagan’dan bu yana soykırım terimini kullanan birinci ABD Lideri oldu Cumhurbaşkanı Erdoğan ise 2 Beylikdüzü escort bayan gün sonra tepki açıklamasında bulundu Halihazırda S 400 krizi ABD nin yaptırım kararı ve Halkbank davası üzere ihtilaflı hususlarda gerilen Ankara Washington alakalarına yeni bir belge daha eklenmiş oldu
İstanbul Escort Beylikdüzü Gedik Üniversitesi Milletlerarası Alakalar Kısım Lideri Prof Dr Süha Atatüre Biden ın soykırım açıklamasının zamanlamasını tarihî kökenini Montrö tartışmalarıyla birlikte ABD nin Türk Boğazlarına ait isteklerini ve genel manada Türk Amerikan ilgilerini Cumhuriyet e kıymetlendirdi
ABD Lideri Biden ın soykırım tabirini neden artık kullandığını kıymetlendiren Atatüre Mesele yalnızca Biden ın soykırım tabirini kullanması değil Bu tıpkı vakitte Türk dış siyasetiyle ilgili bir durum Hiçbir sorununuz olmadığı halde milletlerarası bir toplantıda devrin İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Perez’e çocuk katilisiniz derseniz bunlar not edilir Yani bu diplomasi lisanında bunu daha sonra hatırlarım manasına gelir Hasebiyle Davos’ta aslında Türk diplomasisi olarak büyük bir birikimi mirası yok ettik İkinci yıpratılma Mavi Marmara olayıyla oldu ve Yahudi lobilerini kaybettik dedi
BİDEN IN AÇIKLAMASI NEYE DAYANIYOR
Atatüre konuşmasının devamında Türk Amerikan alakaları sancılı başladı 1917 yılında kesilen alakaların yine başlatıldığı 1927 yılına kadar geçen bu 10 yıllık müddet bizim için nitekim kıymetlidir Lozan Konferansı sırasında ana antlaşmanın dışında bir de bütün ülkelerle dostluk iş birliği ve ticaret muahedesi imzalandı Lakin Amerika’da bu mutabakatın onaylanmaması münasebetiyle Türkiye ile bağların başlatılmaması konusunda muazzam bir hareket başlatıldı Bu hareketi başlatanlar Ermeni lobileriydi Demokratlar da Ermenilerle birlik olunca bu kere sıkıntı bütün Amerika’ya yayıldı üniversiteler ise Lozan ı savundu ve Amerika resmen ikiye bölündü Senato da muahedeyi reddedince deva Modus Vivendi uygulamasında bulundu ve ilgiler tekrar kuruldu dedi
BU BİR SOYKIRIM DEĞİL
Sevr Anlaşması nın neden kabul edilemeyeceğine dair Damat Ferit Hükümetinin 35 sayfalık metnine karşı İngiltere nin verdiği ültimatomun sonuç kısmında 1914 yılından beri Osmanlı hükümeti 800 bin Ermeni’yi topluca öldürmüş 200 bin Rum ile 200 bin Ermeni yi yurtlarından göç ettirmiştir tabirlerinin yer aldığını söz eden Atatüre ye nazaran Buradaki sözler Biden ın açıklamalarıyla örtüşüyor Zira onlar tarihi bu halde okuyor dedi
Türkiye nin arşivler üzerinde çalışarak 1915 te yaşananların bir soykırım olmadığını ortaya koyduğuna değinen Atatüre Biz soykırımı iki yerde gördük Biri 1945 ‘lerde Almanya’da Musevilere karşı nefretle ve inanılmaz azaplarla yapılan başkası de Hutular ile Tutsiler ortasındaki 800 bin insanın ölmesine neden olan Rwanda soykırımıdır tabirini kullandı
OSMANLI VURGUSU
Atatüre Birleşmiş Milletler in 1948 yılında yürürlüğe koyduğu Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması kontratının Türkiye yi ne kadar ilgilendirdiğini ise şu formda açıkladı
Nazilerin yapmış olduğu soykırımın akabinde Birleşmiş Milletler 1946 yılında bir soykırım kontratı çıkardı ve 1948 yılında yürürlüğe soktu TBMM de 23 Mart 1950 de 5630 sayılı Kanun ile mukaveleyi onayladı 17 unsurluk kontratta 2 unsur çok kıymetlidir Giriş kısmında Birleşmiş Milletler Genel Şurası’nın 11 Aralık 1946 tarihli 96 1 sayılı kararı soykırımın BM nin ruhuna ve maksatlarına karşıt olduğu ve uygar dünyanın kınadığı milletlerarası hukuka nazaran kabahat olduğu beyanını dikkate alır Karar tarihin her devrinde soykırımın insanlığa büyük ziyanlar verdiğini kabul ederek insanlığı böylesine yakışıksız bir beladan kurtarmak için memleketler arası iş birliğine muhtaçlık duyulduğuna ikna olan işbu muahedede belirtilenleri kabul eder Burada bizim bilmemiz gereken konu şu bu yasa geriye işliyor Bu yüzden Biden açıklamasında Osmanlı devrine geri dönüyor
Atatüre mukavelenin ikinci unsurunun ehemmiyetini ise şu halde belirtti
Bu mukavelede soykırım ulusal etnik ırksal yahut dini bir kümesi büsbütün yahut kısmen yok etme niyetiyle işlenen aşağıdaki hareketlerden rastgele biri manasına gelir Fakat burada yer alanlara nazaran kümenin üyelerini öldürmek üzere bir niyetimiz asla olmadı Beşerler açlıktan susuzluktan yorgunluktan hastalıktan ve eşkıyaların saldırısı sonucunda hayatlarını kaybetti Bir başkası hayat şartlarına kasıtlı olarak ziyan vermek olarak geçiyor lakin burada da bir kasıt yoktu Doğumları önlemek ve çocukları zorla diğer bir kümeye nakletmek de burada yer alıyor Bu türlü bir durum hınç ve niyet asla olmadı Soykırım ile suçlanacak kadar ağır bir kabahatimiz yok Bizim eleştirilebilinecek yanımız tehcir için olması gereken uygun araç gereç ve hayat şartlarını oluşturamamamız düşünülebilir Savaş şartları da bunu engelledi kuşkusuz Olağan ki kusurluyuz lakin asla bir soykırımdan sözedilemez Bu bir felakettir Karşılıklı bir kabul ile bunun acılarını birlikte yaşayıp birlikte gidermek zorundayız
NASIL BİR YOL İZLENEBİLİRDİ
Ermenistan ile Dağlık Karabağ ortasındaki sorun artık bitti diyen Atatüre O halde Ermenistan a sonumuzu kapatmanın münasebeti de ortadan kalktı Meclislerin onaylarından bağımsız modüs vivendi ile münasebet de kurabilirsiniz Azerbaycan üzere zenginleşmiş güçlü bir ülkenin Ermenistan la yapacağı bir savaşta taraf olmak yerine arabulucu olmayı tercih ederdim Bu arbedeye karışmaz ve tarafı olmazdım Biden ın bu açıklamayı yapmasının bir sebebi de budur Silah endüstrimizin gelişmesi elbette önemli sıkıntıdır Lakin bunlar bir yere kadar bâtın sıkıntılardır Ürettiğiniz üç beş tane silahı bir diğerine çabucak satmak üzere bir eğilimin size bakışları değiştireceğini bilmeniz gerekir tabirlerini kullandı
Bu ülkenin beka sorunu olduğunu hiçbir vakit düşünmedim diyen Atatüre Bizim ülkemizin beka sorunu bir sefer oldu O da 1919 da Anadolu işgal edildiğinde O sorunu bile Atatürk ve arkadaşları sayesinde muazzam bir biçimde aştık Bunun dışındaki öbür beka anlayışları hatta iç savaşlar bile aşılabilir Amerika İspanya Yunanistan iç savaşları bunun örnekleridir dedi
MONTRÖ DİPLOMASİ ZAFERİDİR
Montrö Sözleşmesi nin tartışılmaya açılmasını pahalandıran Süha Atatüre şu değerlendirmelerde bulundu
Montrö ulusal bir şuurdur Montrö’nün özelliği 13 yıllık genç Cumhuriyetin Lozan’dan sonra büyük dünya güçlerine karşı kazandığı diplomasi zaferinin siyasi evrakı olmasıdır Montrö nün değeri 1920 Sevr Antlaşması’ndan sonra özgürlük ve bağımsızlığımızı kazandığımız Lozan Barış Antlaşması’nda eksik kalan egemenliğimizin bütünleştirilmiş olmasıdır Montrö nün manası ise 1936 da dünya güçlerine kabul ettirilmiş o muazzam hassas istikrarın 1939 ve 1945’te bozulmak istenmesi karşısındaki direniş hikayesinin artık bize anlatmak istediği ikazdır Bu uyarıyı da anlamamız ve canlı tutmamız gerekiyor Çeşitli olaylarda bonkörce harcamamak gerekir
HUKUKÎ BOYUT
Montrö Muahedesi yapılırken değişikliklerin nasıl yapılacağı ne biçimde yapılacağının metinde çok açık biçimde belirtildiğini lisana getiren Atatüre 29 unsurluk Montrö Anlaşması nın 28 hususunda sözleşme yürürlüğe girdiği tarihten itibaren müddeti 20 yıl olacaktır ve durum ne olursa olsun geliş gidiş serbestisi sonsuz olacaktır denilmektedir Ticaret gemilerinin geçiş serbestisi Wilson Prensiplerinden kaynaklanan milletlerarası bir durum 1954 yılında yani mutabakatın bitiminden 2 yıl evvel bağıtlı taraflardan biri muahedeyi sonlandırmak için bir ön bildirim yapmamışsa mukavele devam edecektir Bir sona erdirme bildirimi 1954 yılında yapılmışsa kontrat 2 yıl geçinceye kadar yürürlükte kalacaktır Lakin taraflar bu iki yıl içinde yeni bir mukavele kararlarını saptamak üzere bir konferansta bir ortaya gelmeyi taahhüt edeceklerdir Şimdiye kadar kimsenin değiştirmeye yanaşmadığını vurguladı
Atatüre mutabakatın değiştirilebilmesi için 2 şartın kıymetine dikkat çekti
Birincisi Karadeniz’de kıyısı olan devletlerin evet demesidir İkincisi Karadeniz’de kıyısı olan devletlerle birlikte Türkiye’nin de evet demesi gerekir Münasebetiyle güya bir veto hakkı üzere Türkiye’ye muazzam bir yetki verilmiştir Onun için Türkiye bu antlaşmayla Lozan’da eksik kalmış egemenliğinin tamamını bugünlere kadar aktif biçimde getirecek bir yapıyı o vakit kurmuş durumdadır İşte bu size o vakit verilen prestij ve hürmettir O vakit başta Atatürk vardı bunu unutmayalım Prestijiniz varsa haklı münasebetlerle kendinizi haklı çıkarabilirsiniz Bütün haklarınızı alabilirsiniz yahut isteklerinizi yerine getirebilirsiniz
Son olarak iki uyarıyı vurgulayan Atatüre sözlerini şu halde sürdürdü
Birincisi ABD’nin Boğazlarla ilgisi 1827 Navarin bozgunundan sonra Bab ı Ali ile yaptığı mutabakat resmileşti İkincisi ise Türkiye Cumhuriyeti hudutları içinde Ege Denizi’nden Karadeniz e açılacak bir değil beş tane daha kanal açsanız Montrö Kararlarının geçerli olacağını bilmelisiniz Bunun dışındaki telaffuzlar her vakit aldatıcıdır
Modüs Vivendi milletlerarası hukukta da geçerli olan mutabakatların meclislerin onayına sunulmadan yapılan ikili kabuller halinde gerçekleşmesidir