Türkiye, hem iktisatta hem siyasette düşünceli günler yaşıyor.
İktisatta enflasyon dizginlenemiyor, işsizlik kangrene dönüşüyor, döviz kurlarındaki yükselme ise krizin daha da derinleşeceği sinyalini veriyor.
Haziran birçok hususta kilit bir ay olacak. İktisatta 30 milyar dolar gelir hayaliyle umutların bağlandığı turizmde, maksat ülkelerin kararı hazirana endeksli.
Almanya, Rusya ve İngiltere, vatandaşlarının Türkiye gidişine ait kararlarını Haziran’da açıklayacak. Ertelenen banka kredileri, kısa çalışma ödeneği, işten çıkarma yasakları da haziranda sona erecek.
Haziranda çok kıymetli bir diğer bekleyiş ise dış siyasette. 24 Nisan’da Ermeni Soykırımı açıklaması yapan yeni ABD Lideri Joe Biden ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 14 Haziran’da NATO tepesinde kıymetli bir görüşme yapacak.
Yeni ABD idaresi ile kuvvetli bir periyoda girmis¸ olan bağlantıların seyrini de bu tepe belirleyecek. Şu anda iki ülke ortasında art kapı diplomasisi sürüyor. F35 tedarik listesinden çıkarılan Türkiye, Halkbank’ın mahkemeye yaptığı ‘yargılanmama’ itirazının da sonucunu bekliyor. Bu süreçte adeta bir ‘stres testi’ yaşanıyor. Halkbank’ın itirazının kabul edilmesine imkansız gözüyle bakılıyor fakat 3 Mayıs’taki ana davanın ertelenmiş olması da bu süreçte birtakım pazarlıkların yapıldığı gösteriyor.
İki ülke ortasındaki siyasi meselelerin ekonomiyi olumsuz etkileyeceği ortada. İş dünyası da bu nedenle merakla tepeyi bekliyor.
SAĞDUYU DAVETİ
Donald Trump periyodunda ağır bir biçimde devreye giren, lobi çalışmaları yürüten Türkiye Amerikan İş Kurulu (TAİK), iki ülke ortasındaki potansiyeli, Biden’ın lider olmasından sonra ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo ve ABD Ticaret Temsilcisi Katherine Tai ile paylas¸mıştı. Aldığım bilgiye nazaran şimdi karşı taraftan resmi karşılık alınamamış.
İş dünyasından kimi isimler nisan ayında kamuoyuna çok fazla yansımasa da diplomasi trafigˆinin sürdüğünü, yapılan görüşmelerin iki ülkenin de birbirlerinden vazgeçemeyecegˆini gösterdigˆini söylüyor. Verilen bilgiye nazaran ortak bir yer arayışı sürüyor.
İki liderin yapacağı görüşmede soğuk rüzgârların dinmesini isteyen iş dünyası temsilcileri, haziran öncesi için ortak bir davet yapma kararı almış. Procter and Gamble’dan Coca Cola’ya ABD şirketlerini temsil eden Amerikan Şirketler Derneği (AmCham Türkiye) ile Koç, Anadolu Kümesi üzere üyeleri olan TAİK, görüşme öncesinde iki lidere sağduyu daveti yapacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “soykırım iddiasına” karşı yaptığı mutedil reaksiyon, Biden’da nasıl karşılık bulacak? Göreceğiz!
ETİK TARTIŞMASI YARATAN E-TİCARET RAPORU ÇIKTI
E-ticaret pandemi ile birlikte dünyanın gündemine oturan bir gerçek. Türkiye’de de 220 milyar TL’lik bir pazar. Yalnızca eser satışının geçen yılki büyüme oranı yüzde 100.
Bu pazarda iki dünya devi Alibaba ve Amazon’un yanı sıra dünyaya açılan Getir, Hepsiburada, N11, Çiçeksepeti, Yemek Sepeti üzere onlarca platform faaliyet gösteriyor. Çinli Alibaba, geçen haftalarda “etik” tartışması yaratan bir transferle gündeme gelen Trendyol’un sahibi. Bu sütunlarda da yazıldığı üzere Rekabet Kurumu’nda bölümü denetleyen ve bir rapor hazırlamakta olan Hatice Yavuz, Trendyol’a transfer olmuştu. Bu durum yazıldı çizildi ancak görünen o ki bu durumun bir “etik” sorunu olduğu, ne Rekabet Kurumu’na ne de Alibaba’ya anlatılabildi.
Bu ortada dalı inceleyen rapor da açıklandı. Olağan ki 6 ay rapor için çalışan Yavuz’un ismi yok. Rekabet Kurumu bölümün röntgenini çekmiş. Dalın tekrar düzenlenmesi için temmuz ayına kadar müddet verilmiş, kurumlardan rapora ait görüş bekleniyor. Raporda Trendyol’un birtakım kategorilerde hâkim durumu saptanmış. Lakin rastgele bir soruşturma olmaması kuşku yaratıyor.
Kesim temsilcilerinin raporda platformlara bakış açısını biraz sıkıntılı bulmuş. Avrupa Birliği’nde hala tartışılan unsurların alındığını belirtiyorlar ve “platformlara karşı olumsuz bir yaklaşım var” görüşündeler. Tüketici ve küçük-orta ölçekli işletmelerin korunması gerektiği, bunu yaparken platformların da “satıcıları sömüren” bölümler olarak görülmemesi gerektiğini belirtiyorlar.
500 sayfanın üzerindeki rapor, bayramdan sonra TÜSİAD üzere kimi kurumlar tarafından gündeme alınacak. E-ticaretteki büyüme kaçınılmaz. Geri dönüşü yok. Lakin her bölümün gönlü rahat olmalı!