Pandemi mühletince bir açılıp bir kapanan yeme-içme kesiminde bayram sonrası yeni bir açılma devri daha geliyor. Bu sürecin darbesini yiyen 2 milyona yakın çalışan ise tekrar umutsuz. 17 günlük tam kapanmanın sonuna yaklaşırken çalışanların ne kadarı işine dönecek ne kadarı işsiz kalacak muhakkak değil. İşletmeciler yeni periyot için işletmelerin 24’e kadar açık olmasını, açık havası bulunmayan restoranların ise desteklenmesini istiyor.
Geçen yıl marttan beri bir açılıp bir kapanan dal, yeni bir açılma periyodunun eşiğinde. Hükümetten ne kira ne de kredi dayanağı alan bölümde işletmeler bu periyoda de umutsuz hazırlanıyor. Turizm Restoran Yatırımcıları ve İşletmecileri Derneği Lideri Kaya Demirer, bayramdan sonra kademeli bir açılma beklediklerini söylüyor. Beklentilerinin akşam saat 22.00’ye kadar açık kalma tarafında olduğunu söyleyen Demirer, hazirandan sonra ise saatin 24.00’e çekilmesini talep ettiklerini belirtiyor. Demirer, şu bilgileri veriyor:
“Bunlar açık alanları olan işletmeler için geçerli. Açık alanı olmayan işletmeler için de Ankara’ya bilhassa rica ettik. Olabildiğince bu işletmelere dayanak verilsin ve kaldırımlara masa atıp kullanabilsinler istiyoruz. Biz de bir an evvel işlerimizi açalım ve mağduriyetler giderilsin istiyoruz.”
Tüm Restoranlar ve Turizmciler Derneği Lideri Ramazan Bingöl ise 17 günlük tam kapanma periyodunda kaç işyerinin kapandığını ve kaç kişinin işsiz kaldığını belirlemek için raporlama çalışmaları sürdürdüklerini belirtiyor. Bingöl, “Bayramdan sonra tam kapasite çalışmaya geri dönmeyi bekliyoruz. Hadise sayılarındaki düşüş de bize bunu işaret ediyor” diyor.
ÇALIŞANLAR AÇ KALDI
Günlük çalışan ve sigortasız olan ortalama 2 milyon personelin bu süreçte rastgele bir devlet dayanağından yararlanamadığını, bu emekçilerin açlık ve vefatla burun buruna kaldıklarını belirten Otel ve Turizm Personelleri Sendikası Kurucu Üyesi Zafer Cengiz, bu periyotta intiharlar da dahil olmak üzere çok büyük acıların yaşandığını belirterek şunları söylüyor:
“Sendika olarak çeşitli dayanışma kümeleri ile birlikte bu insanlara günlük yemek vermeye başlamıştık, artık insanların konutunda sıcak yemek bile yoktu. Artık 17 günlük tam kapanma nedeniyle bu dayanağa de orta vermek zorunda kaldık. Açılma devirlerinde de kapasite sınırlamaları üzere durumlar oldu ve personeller işbaşı yapmadı. Patronlar de önünü göremediği için az çalışanla çok iş çıkarmaya çalıştı. Yeni devirde en kıymetli misyonumuz kayıt dışılığa son verilmesi ve teminatsız çalışmanın bitirilmesi olacak.”
SİGORTASIZLIK TEŞVİK EDİLİYOR
Bölümdeki en büyük sorunun sigortasız çalışma olduğunu vurgulayan Devrimci Turizm Emekçileri Sendikası Lideri Mustafa Yahyaoğlu ise şu bilgileri verdi: “Turizmde toplam 3 buçuk milyon insan çalışıyor. Bunların sırf 850 bini sigortalı. Çalışma Bakanlığı’na tekraren sigortasızlığın önemli kayıplara yol açtığını söyledik. Sigortanın değeri bu türlü afet durumlarında, hastalandığında ortaya çıkıyor. SSK’ye şikâyet ediyoruz. Müfettiş gönderiyor lakin bu yerlere haber evvelden gidiyor. Yasa, sigortasızlığı teşvik ediyor. Patrona sunulmuş bir toplumsal damping üzere görünüyor.”