Altınbaş Üniversitesi Öğretim Üyesi eski İktisat Bakanlarından Prof Dr Işın Çelebi Türkiye de geçen yıl Escort Oran eylülde başlayan iktisat mantığına karşıt kararlarla gelir dağılımının bozulduğunu nüfusun 4 5 milyonluk kısmının çıkarı artarken 80 milyonun eza içinde yaşadığını söyledi Çelebi Dünyada içe kapanılan yeni bir tertibe geçiliyor Oran escort Türkiye döviz talebini baskılayan değil artıran siyasetlere bir an evvel yönelmeli Birinci yapılacak iş ise verilen kelamlara inancın sağlanması Bütün bunlar yapılırsa Türkiye iktisadı düzgüne gidebilecek potansiyele sahiptir dedi
Türkiye Oran escort bayan iktisadı sorunlu bir süreçten geçiyor Yüksek enflasyon sarmalına girmiş durumdayız Bu noktaya nasıl gelindi
Ekonomide 1 Eylül 2021 den sonra iktisat siyaseti mantığına aykırı işler yapma anlayışı ve ısrarı nedeniyle bozulma hızlandı Esasen yüksek olan enflasyon yüzde 30 lardan yüzde 50 lerin üzerine çıktı Yurtiçinde uygulanan yanlış bütçe siyaseti gelir gider istikrarını darmaduman etti Öncelikli olmayan projelerin maliyetlerindeki büyük artışlar kaynakların haksız dağılımına hasebiyle gelir dağılımının süratle altüst olmasına neden oldu Dolar kuru Haziran 2021 de 8 5 TL iken bu yıl haziran ayında yüzde 98 artarak 17 3 TL ye çıktı Yıllık kur artış oranları Güney Afrika da yüzde 18 Brezilya da yüzde 4 Arjantin de yüzde 33 oldu Türkiye de yüzde 98 Döviz kuru açısından Türkiye negatif ayrışıyor Meğer döviz arzının artışı enflasyonun aşağı çekilmesinde çok olumlu rol oynuyor
Hükümet her seferinde altı ay sonra enflasyon düşecek diyor Adım atılmıyor
Gerçek enflasyonun düşeceği ve hayat pahalılığının azalacağı ortam üretim verimlilik artışının olduğu ve kur artışının dengelendiği bir süreçte gerçekleşebilir Ömür standartlarının satın alma gücünün arttığı bir ortamda yükselebilir Aksi takdirde matematiksel hesaplama taktikleri sayıların eğilip bükülmesiyle gerçekler değişmez Son 24 ayda enflasyonun düşeceği sekiz tarih verildi ve ne yazık ki düşme gerçekleşmedi
ORTA SINIF ERİDİ
Enflasyon başta olmak üzere açıklanan sayılara kimse inanmıyor Kurumlara inanç kalmadı Gelir dağılımı büsbütün bozuldu Minimum fiyat neredeyse genel fiyat oldu Bu dengesizlik nasıl düzelir
Ne yazık ki belirsizlik ve güvensizlik ortamının yükselmesi ile beklentiler negatife dönüştü Hayat pahalılığı yüzde 78 in üstüne çıktı Sayılara ve söylenenlere itimat kalmadı
Enflasyon ile birlikte gelir dağılımı çok bozuldu Üst gelir kümeleri durumlarını korurken alt gelir kümelerinin satın alma gücü çok düştü Orta sınıf eridi Meğer orta sınıfın güçlü olması bir toplumun sıhhati için çok çok kıymetli Esnaf hür meslek sahipleri küçük ve orta ölçekli endüstriciler büyük sorun içindeler Alt gelir kümelerinin gençlerin bayanların ve emeklilerin yaşama standartları hayat pahalılığı nedeniyle çok geriledi 85 milyon nüfusun 4 5 milyonluk kısmının yararı artarken 80 milyon problem içinde yaşıyor
Şapkadan tavşan çıkarma oyunu olarak yorumladığınız bu yeni Türkiye modelinin sonu nasıl gelir
Şapkadan Tavşan Çıkarma Modeli ile kastettiğim bilimsel gerçekliklerin dışında hareket edilmesi Her ay enflasyonun düşeceği söylenmesine karşın artarak devam ediyor Hayat pahalılığı yükselerek sürüyor Kelamlara ve sayılara itimat kalmadı Örneğin Türkiye de 9 milyon emekli var 65 yaş üstü emekliler taban fiyatın altında maaş alıyorlar Bu insanlara durmadan enflasyon düşecek hayat pahalılığı azalacak denilerek fiyatları asgarî hayat seviyesi olan minimum fiyatın altında tutuluyor
DÖVİZ YARARI ARTMALI
Türkiye bu krizden nasıl çıkabilir Neler yapılması lazım
Öncelikle sayılar doğruyu gösterecek Gerçekler ortaya konacak bütçe disiplini sağlanacak Dövize talebi baskılayan siyasetler yerine döviz kazandırıcı süreçlere gereksinimimiz var Türkiye nin milletlerarası rekabette daha güçlü olması dışa açık büyüme ve yabancı sermaye girişi yoluyla sağlanacak Bunun tahlili öncelikle üretimi ve verimliliği artırmaktan geçiyor Türkiye nin memleketler arası rekabet gücünün artırılması kaide Bütün bunlar yapılırsa Türkiye iktisadı güzele gidebilecek potansiyele sahiptir
Dünyada da çok kıymetli ezalar kelam konusu Türkiye yi bekleyen tehlikeler neler
Dünyada pandemi süreci sonrası likidite genişlemesinin yarattığı ortam ABD ve Avrupa Birliği nde AB enflasyonun yükselmesine neden oldu Bu süreç tüm dünyayı negatif etkiledi Gelir dağılımı bozuldu Nisan 2022 den bu yana bir resesyon ve sakinlik sürecine girildi Teknoloji şirketleri paha kaybetmeye başladı Bu durumun tesirlerini 6 18 ay içinde daha net hissedilecektir Dünyada yeni bir nizama geçiliyor İçe kapanma periyodu Ayrıyeten besin arz ve güç arz güvenliği sorunu ortaya çıktı Petrol doğalgaz fiyatları süratle artarken buğday tedariği önemli sorun oldu Bu süreç Türkiye deki enflasyonu ek olarak yüzde 20 25 üst çekti Bugün geldiğimiz enflasyon seviyesi yüzde 78 üretici fiyat endeksi yüzde 138 civarında Yeni bir açılım ve yeni bir kıssaya muhtaçlığımız var AB tam üyelik yolunda yürümeliyiz AB de sorumluluklarını yerine getirmeli