Pandemiyle iş ve gelir kaybı yaşayan yurttaş, enflasyon yüzünden fiyatlar da artınca giyside devayı ikinci ele yönelmekte buldu. Toplumsal medya hesapları üzerinden online ikinci el kıyafet satışları süratle artıyor. Yurttaş ikinci el pazarında kendi eserlerini satarken, muhtaçlıklarını da buradan karşılıyor.
Hazırgiyim üreticilerinin mart ayında yüzde 16.2 olarak açıklanan enflasyonu şimdi etiketlere yansıtmadıklarını söylemelerine karşın tüketiciye nazaran hazırgiyimde bir yılda yaklaşık yüzde 40’lara varan artırım oldu. Kısa çalışma ödeneği, fiyatsız müsaade üzere uygulamalarla da çalışanların gelirleri düştü. Bu ortada pandemi en çok bayanları vurdu. Aile bütçesine katkı yapmak isteyen birçok bayan da ikinci el giysi ticaretine yöneldi.
Neslihan Gençoğlu, 2 yaşında bir kız çocuğu sahibi, 27 yaşında bir mesken bayanı. Kızını dünyaya getirdikten sonra iş hayatından kopan Gençoğlu, pandemi nedeniyle eşinin geliri azalınca ikinci el piyasasına girmiş. Şunları anlatıyor:
“Son bir yılda almak istediğim eserler bütçeme uymaz oldu. Kızım 2 yaşında süratli büyüdüğü için eşyaları eskimeden yenisine gereksinim duyuyor. Beğendiğim eseri mağazadan almak mevcut bütçemle mümkün olmuyor. Bu nedenle internet ortamında kızımın eşyalarını satıp elde ettiğim gelirle güzel durumdaki ikinci el kıyafetleri alıyorum. Dönemde alamadığım eserleri takip ediyorum.”
FİYATLAR YÜZDE 40 ARTTI
Otel işletmecisi olan Ferda Kanan ise pandemi nedeniyle gelirinde önemli azalma olduğunu söylüyor. İkinci el kıyafete neden yöneldiğini şu sözlerle anlatıyor:
“Covid-19 pandemisi ve kısıtlama kararları tüm otel işletmecileri üzere benim işletmemin de maddi olarak zorlanmasına neden oldu. Bu devirde yeni kıyafet almak adeta lüks haline geldi. Kısıtlama kararlarında meskende geçen vakitte internette kullanılabilir durumdaki kıyafetlerin alınıp satıldığını keşfettim. Benim ve 12 yaşındaki oğlumun düzgün durumdaki eşyalarını internet ortamında satıyorum ve elde ettiğim gelirle istediğim âlâ durumdaki ikinci el eserleri alıyorum. Kısıtlama kararları ve turizm kesimindeki kısıtlamalar devam ettiği sürece de çok gerekli değilse yeni eşya da almayacağım.”
Çocuk gelişimi öğretmeni 29 yaşındaki Çağlanaz Derya ailesine ekonomik katkı için ikinci el satışlarını keşfetmiş bir bayan. Derya da şunları söylüyor:
“Ben kullanmadığım çeyizlerimi kenarlı havlular, kanaviçe işli yatak ekiplerimi sattım. Artık de etrafımdaki insanların kullanmadığı sandık ya da bohçalarda duran yer kaplayan eserlerini alarak satıyorum. Benim 2 küçük çocuğum var onların bilhassa üst küme giysi gereksinimlerini bu formda karşılıyorum. Mağazadan almak istediğim tüm eserler son aylarda neredeyse yüzde 40 kadar arttı. Çocukların muhtaçlıkları hiç bitmiyor. Yeni eserlere maddi olarak erişebilmek artık çok sıkıntı.”
DÜNYADA DA BÜYÜYOR
İkinci el giysi pazarı dünyada süratli büyüyen bir trend. Türkiye’de de arabadan sonra ikinci el giysi satan platformlar bir adım öne çıktı.
SONBAHARDA YÜZDE 30 ARTIRIM GÜNDEMDE
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Hazır Giysi ve Konfeksiyon Dal Meclis Lideri Gurur Fayat, enflasyondaki yüzde 16.2’lik artışın şimdi hazırgiyimdeki fiyatlara tam olarak yansıtılmadığını belirtiyor. Fayat, dal olarak meselelerini şöyle özetliyor:
“Konteynır krizi, hammaddenin yerinde çok değerli olması, TL’nin dolar karşısında paha kaybetmesi nedeniyle oluşan maliyet artışlarımız var. Yüzde 50 ila yüzde 100’ü bulan kalemler var. Pandemi nedeniyle cirolarımızda yüzde 70’e varan azalma var. 2-3 ay içinde yüzde 20-30’luk farkı tüketiciye yansıtmak zorundayız.