Dolar global piyasalarda öbür para ünitelerine karşı kazandığı kıymeti Euro/dolar paritesinde eşitlik sağlayarak taçlandırdı.
Sonunda beklenen olduğunu ve 1 USD = 1 Euro paritesi gerçekleştiğini lisana getiren Eğilmez, “Euro birinci kere fiilen sirkülasyona girdiği 1 Ocak 2002’de 1,17 USD denkliğiyle başlamıştı. Paritenin en yüksek olduğu tarih 3 Mart 2008’dir (1 Euro = 1,57 USD.) Global krizle birlikte düşüşe geçen Euro, ilerleyen devirde toparlanarak yükseldiyse de hiçbir vakit tarihi tepesine yaklaşamadı. 2022 yılı başında parite 1,13 idi. 13 Temmuz prestijiyle 1 Euro = 1,0022 USD seviyesine gerilemiş bulunuyor” dedi.
Eski Hazine Müsteşarı ve Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, şahsî blogunda mevzuya ait “Dolar Euro Eşitliği Bizi Nasıl Tesirler?” başlığıyla bir yazı yayımladı.
Eğilmez’in yazısında öne çıkanlar şu formda…
“Parite; iki ülke parasının karşılıklı pahasını gösteren bir sayıdır. Örneğin euro ile doların karşılıklı bedelini gösteren sayıya parite deniyor. Pariteden sağlanan yarar yahut uğranılan ziyanı anlatabilmek için Türkiye açısından şöyle bir formül yazabiliriz:
(ihracat + turizm ve öteki görünmeyen kalemler gelirleri) – (ithalat + dış borç anapara ve faiz ödemeleri)
‘EURO VE DOLAR EŞİTSE TÜRKİYE KAYIPTA’
İhracatta Euro ve doların tartısı aşağı üst eşittir: 2021 sonuçlarına nazaran 225 milyar dolarlık ihracatımızın yüzde 46’sı Euro’yla yüzde 47’si dolarla, kalanı da başka para üniteleriyle yapılmıştır. Turizm ve öbür görünmeyen kalem gelirlerimizin (navlun, sigorta vb.) yüzde 70’e yakını Euro cinsinden elde ediliyor. Buna nazaran birinci parantez açısından istikrar Euro lehine çıkıyor.
2021 sonuçlarına nazaran toplam 271 milyar dolarlık ithalatımızın yüzde 48’i Euro’yla, yüzde 45’i dolarla yapılmış görünüyor. Tıpkı yılda yapılan dış borç ödemesinin yüzde 60’a yakını dolarla, yüzde 30’a yakını Euro’yla ve kalanı başka para ünitelerinden oluştuğuna nazaran ikinci parantez içindekiler açısından tartı dolarda bulunuyor.
Bu çerçevede:
Euro’nun dolardan daha bedelli olduğu geçtiğimiz 20 yılda Türkiye parite yararı elde ediyordu. Bugünlerde Euro = USD olduğu için Türkiye nötr duruma gelmiş görünse de geçmişle karşılaştırarak bakarsak artık parite karı elde edemeyeceği için kayıpla karşı karşıya bulunuyor. Şayet dolar euroyu geçerse o vakit Türkiye bu ilgide önemli parite ziyanı yaşayacak demektir.”